Selo Staro Čikatovo nalazi se nekoliko kilometara sjeveroistočno od Glogovca, u brdskoj oblasti centralnog Kosova poznatoj kao Drenica.

Godine 1991. godine selo je brojalo 1.300 stanovnika, svi albanske nacionalnosti. Selo se nalazi u blizini fabrike feronikla, koja je povremeno, od početka 1998., služila kao baza operacija srpskih snaga bezbjednosti protiv pripadnika Oslobodilačke vojske Kosova (OVK), aktivnih na tom području.

OVK je tokom 1998. i 1999. godine bila u i oko sela, boreći se za nezavisnost Kosova, i iz tog razloga srpske snage su selu nanijele priličnu štetu mnogo prije martovske vazdušne kapmanje NATO-a 1999. godine koja je imala za cilj okončanje rat.

Međunarodna nevladina organizacija Human Rights Watch je posjetila selo 25. juna 1999. godine, nakon što su se srpske snage povukle sa Kosova. Mještani su ispričali da u selu ima 114 kuća. Između četrdeset i pedeset odsto sela je bilo u velikoj mjeri uništeno. Većina kuća je spaljena iznutra, što ukazuje da su one namjerno spaljene, a ne oštećene u borbi. Nekoliko objekata je također srušeno buldožerima.

Samo u selu Staro Čikatovo, nakon povlačenja jugoslovenskih i srpskih snaga 1999. godine, pronađene su tri masovne grobnice, u kojima su međunarodni forenzičari pronašli posmrtne ostatke 220 ljudi.

Na lokaciji poznatoj kao Staro Čikatovo 2, u neposrednoj blizini rudnika i fabrike „Feronikl“, pronađena su tijela 50 ljudi.

Krajem aprila i početkom maja 1999. godine, srpske snage su opkolile obližnja sela i odvojile muškarce od žena i djece. Muškarci su držani u džamiji u Glogovcu prije nego što su utovareni u kamione.

Prema podacima Fonda za humanitarno pravo (FHP) sa sjedištem u Beogradu, u vojni kamion su utovarena 44 muškarca. Kamion se oko popodneva zaustavio u blizini rudarskih jama fabrike „Feronikel” u selu Staro Čikatovo.

Po naređenju jednog pripadnika srpske specijalne policije poznatog kao „Komandant”, ostali pripadnici specijalne policije i nekoliko vojnika postrojili su zarobljene Albance na ivici jedne od jama ispalujući istovremeno salvu hitaca na njih, pucajući neprekidno sve dok svih 43 muškarca nije palo u jamu. Jedan muškarac koji je ranije ubijen u kamionu, prema presudi Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju (MKSJ) izrečenoj šestorici vojnih i policijskih zvaničnika Jugoslavije i Srbije bačen je također na gomilu u jamu.

Srpske snage su potom u jamu bacile nekoliko ručnih bombi. Behar Topilla, koji je među prvima pao u jamu, preživio je masakr. Nakon nekog vremena, kada se osvjestio i uvjerio da je neposredna opasnost prošla, Topilla se izvukao ispod tijela u jami, naveli su iz FHP-a.

Ubistva u ovoj oblasti bila su dio haškog sudskog procesa protiv zvaničnika bivše jugoslovenske vlade Nikole Šainovića i još četvorice političkih i vojnih lidera – Dragoljuba Ojdanić, Nebojše Pavkovića, Vladimira Lazarevića i Sretena Lukiću, koje je Haški tribunal proglasio krivima.

FHP je podnio krivičnu prijavu protiv bivšeg načelnika Generalštaba Vojske Srbije Ljubiše Dikovića, koji je tokom rata na Kosovu bio komandant 37. motorizovane brigade Vojske Jugoslavije, navodeći da su njegove jedinice počinile zločine u selima na području Drenice. Diković je tvrdio da nije kriv.

Na vrhu brda između kosovskih sela Ćirez i Likošane, podignut je memorijal u znak sjećanja na civile albanske nacionalnosti koji su ubijeni u martu 1999. godine. Njihovi posmrtni ostaci pronađeni su nakon rata u brojnim masovnim grobnicama u okolini. Identifikovano je 96 žrtava.

Okolni region, u kojem se na zapadu prostire planinski predio Drenica, sastoji se od opština Glogovac i Srbice. Prije 1998. godine, odnosno prije početka rata na Kosovu, stanovništvo obje opštine je skoro u potpunosti bilo albansko. Sela koja okružuju ova dva grada su rodno mjesto Oslobodilačke vojske Kosova, koja je pokrenula oružane operacije u Drenici 1996. godine. Oni su također poprište nekih od najgorih zlostavljanja počinjenih nad civilima 1999. godine, što su dokumentovale niz organizacija za ljudska prava, a kasnije je to bilo potvrđeno i pred Međunarodnim krivičnim sudom za bivšu Jugoslaviju (MKSJ) na suđenju šestorici jugoslovenskih i srpskih državnih, vojnih i policijskih zvaničnika.

Prema haškoj optužnici, počev od 25. marta 1999. godine ili približno tog datuma, jugoslovenske i srpske snage granatirale su i spalile sela Vočnjak, Leočina, Kladernica, Turićevac i Izbica. Mnoge kuće, prodavnice i džamije su uništene, uključujući i džamiju u centru sela Ćirez.

Prema Fondu za humanitarno pravo (FHP) sa sjedištem u Beogradu, vojnici su, u grupama od po dvoje ili troje, išli od kuće do kuće po selima, nasilno ulazili i, preteći smrću mještanima, tražili novac i dragocjenosti.

Pripadnici jugoslovenskih snaga odveli su neke žene i djecu i držali ih u jednoj štali u Ćirezu. Žene su podvrgnute seksualnom zlostavljanju, a ukradeni su im i novac i druga imovina.

Vojnici su im zaprijetili da će ih sve pobiti, zajedno s djecom, oduzeli su im lične dokumente, novac i nakit, a potom su ih dvojica vojnika odveli u štalu i zaključali. Prema svjedočenjima koje je prikupio FHP, vojnici su nekoliko puta iz štale odvodili djevojke i mlađe žene, od kojih su neke bile u poodmakloj trudnoći (između četiri i osam mjeseci), i svaku primoravali na seksualne odnose, ili su ih seksualno iskorištavali i zlostavljali na druge načine.

U presudi MKSJ se potvrđuje da je najmanje osam žena prvo seksualno zlostavljano, a zatim ubijeno, a njihova tijela bačena u tri bunara u selu Ćirez.

Tri dana kasnije, jugoslovenske i srpske snage su okupile oko 4.500 Albanaca iz okolnih sela, oduzele im novac i dokumenta i odvojile muškarce od žena. Žene su uglavnom protjerane u Albaniju, dok je veliki broj muškaraca ubijen. Neka tijela su kasnije pronađena u masovnim grobnicama u gorenavedenom selu, a druga u masovnim grobnicama u Srbiji.

Ubistva u Ćirezu bila su dio sudskog procesa pred MKSJ protiv bivšeg predsjednika Srbije Milana Milutinovića i još petorice političkih i vojnih lidera – Nikole Šainovića, Dragoljuba Ojdanića, Nebojše Pavkovića, Vladimira Lazarevića i Sretena Lukića, koje je Haški tribunal proglasio krivima.

FHP je podnio krivičnu prijavu protiv bivšeg načelnika Generalštaba Vojske Srbije Ljubiše Dikovića, koji je tokom rata na Kosovu bio komandant 37. motorizovane brigade Vojske Jugoslavije, navodeći da su njegove jedinice počinile zločine u selima na području Drenice. Diković je tvrdio da nije kriv.

Masovna grobnica Brekovac, gdje su 1999. godine, nakon završetka rata, pronađeni posmrtni ostaci 121 lica, nalazi se na gradskom groblju u Đakovici i smatra se jednom od najvećih ratnih grobnica na Kosovu.

Đakovica, koja se nalazi na oko 90 kilometara jugozapadno od Prištine, tokom rata je u velikoj mjeri stradala – grad je bio skoro sravnjen sa zemljom, dok je albansko stanovništvo ubijano i protjerano. Grad se nalazi blizu granice sa Albanijom, što ga je činilo strateški važnim kako za Oslobodilačku vojsku Kosova (OVK) tako i za jugoslovenske snage.

Nasilje u Đakovici, prema nalazima organizacije Human Rights Watch, bilo je dobro organizovano. Iako je svakodnevno bilo ubistava, nasilje i razaranja velikih razmjera dešavale su se u različitim fazama i čini se koordinirano od strane srpskih snaga bezbjednosti. U izvještaju Human Rights Watcha navodi se da se čini da su meta ubistva bili istaknuti stanovnici grada, kao što su advokati, doktori i politički aktivisti.

Lokacija ove grobnice danas je neoznačena, a s obzirom da je dio gradskog groblja, gradske vlasti su nakon rata preostalo zemljište koristile za ukopovanja  koja nisu vezana za rat.

Oni koji su sahranjeni na lokalitetu Brekovac ubijeni su tokom operacije srpskih snaga pod nazivom „Reka“ krajem aprila i početkom maja 1999. godine. U njoj je učestvovalo najmanje deset jedinica srpske policije i Vojske Jugoslavije koje su ubile i protjerale na hiljade ljudi iz oblasti oko Đakovice i sela Meja i Korenica.

Prema presudama Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju (MKSJ) u predmetima protiv srpskih vojnih i policijskih zvaničnika, tokom napada na Meju i Korenicu, Vojska Jugoslavije, srpska policija i paravojne jedinice ubile su najmanje 377 civila, od kojih je 36 bilo ispod 18 godina.

Na hiljade je protjerano u susjednu Albaniju, a 13 osoba se i danas vode kao nestale.

Napad na sela Meja i Korenica usljedio je mjesec dana nakon početka NATO bombardovanja Jugoslavije, koje je imalo za cilj da okonča vojnu kampanju predsjednika Slobodana Miloševića na Kosovu. Sa intenziviranjem vazdušnih udara NATO-a, paralelno su se intenzivirale i operacije srpske vojske i policije, kao i ubistva i proterivanja kosovskih Albanaca.

Jugoslovenske snage su tenkovima ušle u Meju i Korenicu, istjerale albanske civile iz kuća, oduzele im novac i odvojile muškarce od žena.

Većina muškaraca je ubijena, dok su žene i djeca protjerani u Albaniju.

Međunarodna nevladina organizacija Human Rights Watch je posjetila Meju 15. juna 1999. godine, nakon što je NATO ušao na Kosovo, i vidjela posmrtne ostatke nekoliko muških osoba koje su bile u raspadanju, spaljene dokumente i lične stvari koje su očigledno pripadale ubijenima, kao i čahure.

Human Rights Watch je također pronašao još nekoliko posmrtnih ostataka nekoliko muškaraca. Tijela, koja su bila u raspadajućem stanju, nalazila su se na rubu polja pored puta koji prolazi kroz Meju. Jedno netaknuto tijelo i gornja polovina drugog nalazili su se kod jaruge u neposrednoj blizini polja. Još dva tijela pronađena su nekoliko metara dalje, a donja polovina drugog tijela pronađena je u polju blizu jaruge. Sva tijela su bila u uznapredovalom stanju raspadanja. Kosti nekih tijela bile su slomljene, a činilo se da su svi bez glave. Pored jednog od tijela pronađeni su dijelovi lobanje.

Bliže putu, Human Rights Watch je vidio tri velike gomile slame i kravljeg đubriva, koje su, po riječima jednog mještana, sakrivale još mnogo posmrtnih ostataka. On je naveo da su tijela većine muškaraca ubijenih u masakru pokupili radnici općinskih službi, što je kasnije potvrdio i MKSJ.

Neki posmrtni ostaci ubijenih na ovom području prvobitno su ukopani na groblju Brekovac, dok su neki, u okviru operacije prikrivanja zločina, prevezeni u Beograd i ukopani u policijskom krugu u Batajnici kod Beograda.

Zaštićeni svjedok, na suđenju u MKSJ-u bivšem predsjedniku Srbije Milanu Milutinoviću, rekao je da je radio kao bagerista i da je učestvovao u iskopavanju tijela na tri različite lokacije u području Đakovice – Brekovac, most Bistražin i selo Guska, kao i u obližnjoj šumi.

MKSJ je osudio šest visokih srpskih zvaničnika, proglasivši ih odgovornima za ova ubistva.

BIRN-ova analiza dokaza MKSJ-a pokazala je da je više od 30 ljudi bilo umiješano ili je znalo za ubistva, koja predstavljaju jedan od najvećih masakra u ratu na Kosovu, te da isti nisu ništa preduzeli da ga zaustave ili kazne počinioce.

Uprkos dokazima koji postoje, niko od njih nikada nije procesuiran za masakre u Meji i Korenici. Svi su i dalje na slobodi i žive u Srbiji, Crnoj Gori ili Sloveniji.

Ova masovna grobnica otkrivena je u opštini Vučitrn, na sjeveru centralnog dijela Kosova, koja je postala meta ofanzive srpskih snaga od marta 1999. godine, kada je počela vazdušna kampanja NATO-a koja je imala za cilj okončanje ubistava i proterivanje kosovskih Albanaca od strane jugoslovenskog režima.

Grad Vučitrn je granatiran na dan početka NATO bombardovanja, a na hiljade Albanaca protjerano je u prvoj nedelji vazdušne kampanje. Prema organizaciji Human Rights Watch, u nekoliko navrata organizirani su autobusi kojima je albansko stanovništvo slato u Sjevernu Makedoniju.

Dok su svojim traktorima pokušavali da napuste to područje, srpske snage su 2. maja 1999. u selu Gornje Sudimlje, nekih 35 kilometara sjeverno od Prištine, zaustavile kolonu od oko 1.000 albanskih civili.

„Zaustavili su nas i rekli da siđemo s traktora, da stavimo ruke iza glave i da sjednemo na cestu. Vojnici su nas počeli psovati, hodali su među nama, udarali i tukli neke od nas. Jednu su ženu istukli samo zato što joj je dijete plakalo”, rekao je svjedok Human Rights Watch-u.

Drugi svjedoci s kojima je Human Rights Watch razgovarao kazali su da su muškarci pogubljeni pred njihovim očima. Prema riječima svjedoka vojnici i pripadnici paravojnih formacija hodali su gore-dolje pored konvoja traktora, maltretirali i pljačkali Albance, a neke i ubili.

Nekoliko svedoka je izjavilo da su vidjeli mnoštvo mrtvih tijela duž puta za Vučitrn, ali se ne zna tačan broj ljudi iz konvoja koji su pogubljeni. Četiri odvojena svjedoka su tvrdila da su vidjela 25, 30, 70 i „preko 100“ mrtvih tijela.

Forenzički timovi Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju (MKSJ) otkrili su 98 tijela u Gornjoj Sudimlji.

Područje na kojem su tijela prvobitno ostavljena ostaje neoznačeno jer se nalazi uz cestu u centralnom dijelu sela. Posmrtni ostaci su kasnije ponovo ukopani na seoskom groblju, gdje je postavljen spomenik u znak sjećanja na žrtve, kao i na pripadnike Oslobodilačke vojske Kosova s tog područja.

Masakr u Gornjem Sudimlju bio je dio optužnice protiv generala Vojske Jugoslavije Vlastimira Đorđevića, kojeg je MKSJ osudio na 27 godina zatvora.

Osnovni sud u Prištini je 2022. godine također proglasio bivšeg srpskog policajca Zorana Vukotića krivim za silovanje i učešće u proterivanju albanskih civila iz Vučitrna tokom rata u maju 1999. godine.

Masovna grobnica Piljak otkrivena je i ekshumirana 2001. godine na planini Maluša, na 29 kilometara udaljenosti od Foče, grad u istočnoj Bosni i Hercegovini. Amor Mašović, predsjednik Komisije za nestala lica BiH, primio je anonimno pismo u kojem je stajalo da su na toj lokaciji ukopana tijela 80 Bošnjaka iz Foče.

Pismo je bilo pisano rukom a u njemu je stajalo: “G. Mašoviću, da te obavijestim da je 1992. god. bačeno u jamu na Piljaku 80 logoraša muslimana”. Takođe je pisalo da su odvedeni iz logora Kazneno-popravni dom (KPD) u Foči. U potpisu je stajalo “Srbin iz Foče”.

Na dnu jame pronađeni su posmrtni ostaci 62 osobe, svi su bili civili. Komadi užeta pronađeni na licu mjesta ukazali su na to da su oni bili vezani prije ubistava. Prazne čahure pronađene oko jame upućuju na to da su žrtve na tom mjestu dovedene žive i tu pogubljene.

Dubina jame je 33 metra i nalazi se na padini do koje nema staze. Dokumenti koji su otkriveni tokom ekshumacije potvrđuju da su žrtve posljednji put viđene u logoru u KP Domu u Foči.

Lokacija masovne grobnice nije označena, niti je lako dostupna. Skrivena je duboko u šumama planine Maluša.

Snage bosanskih Srba su u aprilu 1992. godine zauzele Foču i okolna područja naseljena Bošnjacima. Nakon toga uslijedila je široka kampanja uništavanja, ubistava i terora nad nesrpskim stanovništvom.

Bosanski Srbi su osnovali Krizni štab, koji je uspostavio mrežu zatočeničkih centara, gdje su civili nesrpske nacionalnosti zatvarani, mučeni, silovani, te bili protjerivani, ubijani ili su nestali. Njihovi su biznisi ili imovina eksproprisani ili uništeni.

Bošnjaci i drugi muškarci nesrpske nacionalnosti su od aprila 1992. godine bili nezakonito zatvarani u zatočeničkom objektu KP Doma u Foči gdje su mučeni, prebijani i na druge načine maltretirani. Čovjek koji je više od šest mjeseci bio zatočen u ovom objektu za Human Rights Watch je kazao: “Tokom aprila i maja (1992.) doveli su oko 600 muškaraca u KP Domu. Oko 400 njih je odvedeno i ‘nestalo’”. Stražari i vojna policija su noću muškarce odvodili i mučili, dodao je on.

Milorad Krnojelac, bivši upravnik KPD Foča, osuđen je od strane Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju (MKSJ) na 15 godina zatvora zbog mučenja, ubistva, progona i okrutnog postupanja. Odobreno mu je prijevremeno puštanje na slobodu 2009. godine.

Trojica bivših isljednika i policajaca koje su svjedoci identifikovali, Miodrag Koprivica, Miro Burilo i Slavko Koroman, nikada nisu optuženi i oni su nastavili da rade kao policajci u Foči.

U ljeto 1992. godine u dvije masovne grobnice na deponiji Uborak i na groblju Sutina u Mostaru pronađena su tijela 114 civila bošnjačke i hrvatske nacionalnosti.

U junu 1992. godine na groblju Sutina otkrivena je prva masovna grobnica sa posmrtnim ostacima 26 civila iz Mostara. Dva mjeseca kasnije, u augustu 1992. godine, otkrivena je još jedna masovna grobnica na deponiji Uborak, pet kilometara od Sutine. U njoj su bili posmrtni ostaci 88 civila. Većini je pucano u glavu iz automatskog oružja.

Ekshumacije su vršene tokom rata. Policijski inspektor Dražen Pažin, koji je bio uključen u proces ekshumacije na deponiji Uborak, rekao je kako je iskopavanje teže išlo teško, jer su sve vrijeme granatirani s položaja Jugoslovenske narodne armije (JNA).

Početkom ljeta 1992. godine, pripadnici srpskih snaga su odvodili Bošnjake i Hrvate iz sela sjeverno od Mostara, te iz naselja Carina i Zalik. Zarobljenici su bili zatočeni u svlačionicama na fudbalskom stadionu FK Lokomotiva Mostar u Vrapčićima, a na ispitivanju su vođeni u objektima na groblju Sutina, gdje su također bili zatočeni.

Svih 114 žrtava pokopanih na Uborku i Sutini ubijeno je 13. juna 1992. godine. Počinioci su, prema riječima svjedoka na suđenjima, bili pripadnici JNA, rezervisti i pripadnici paravojnih grupa, a pomagali su im i lokalni Srbi.

Na deponiji Uborak danas se nalazi spomen-ploča u čast žrtvama.

Još niko nije osuđen za ubistva Bošnjaka i Hrvata koji su ukopani na Uborku i Sutini.

U vrijeme zločina jedinicama JNA komandovao je general Momčilo Perišić. Iako je procesuiran u Hagu, Uborak nije bio uključen u optužnicu. Haški tribunal je u presudi na suđenju lideru Srpske radikalne stranke Vojislavu Šešelju utvrdio da su u aprilu i junu 1992. pripadnici Teritorijalne odbrane, paravojnih jedinica i šešeljevci, u aprilu i junu 1992. godine, mučili i maltretirali zatvorenike na deponiji Uborak, groblju Sutina i stadionu FK Lokomotiva Mostar.

Lanište 2 je primarna masovna grobnica na planini Grmeč, 15 kilometara od Ključa, grada u sjeverozapadnoj Bosni i Hercegovini. Masovnu grobnicu otkrila je policija u oktobru 1995. godine, neposredno nakon završetka okupacije tog područja od strane Vojske Republike Srpske (VRS) i srpskih paravojnih jedinica. Proces ekshumacije počeo je u oktobru 1996. godine. Otkriveni su posmrtni ostaci 77 ljudi, od kojih je 70 identifikovano.

Grobnica se nalazila na zarasloj livadi, okružena šumom i ispresijecana s nekoliko staza. Tokom ekshumacije otkriveni su municija, meci, kanisteri za gorivo i čelični kablovi dužine preko osam metara. Policija i ekipa za ekshumaciju pronašli su i ličnu kartu na ime Hasan Zukić. Lokacija masovne grobnice nije označena.

VRS je 31. maja 1992. godine, muškarcima iz sela Velagići, općina Ključ, rekla da pođu u seosku školu i izvade papire od nove općinske uprave bosanskih Srba. Muškarci su u školi zarobljeni, a sutradan je najmanje 78 njih postrojeno i streljano ispred škole. Tijela su potom ukopana u masovnu grobnicu Lanište 2. “Došla su dva kamiona i bager, te su ih potovarili i odveli prema Laništu”, rekao je Marinko Miljević, vojni policajac snaga bosanskih Srba.

Tužilaštvo Bosne i Hercegovine tereti Miljevića, zajedno sa Ilijom Krčmarom, Boškom Unčaninom, Svetislavom Račićem, Željkom Bajićem, Draganom Despotom i dvojcom Nikola Ćuk (obojca imaju isto ime i prezime), za zločine protiv čovječnosti. Predmet protiv Krčmara, Račića, Bajića i dvojice Ćuka naknadno je ustupljen pravosuđu Srbbije.

Bivši pripadnici VRS-a, Marko Adamović i Boško Lukić osuđeni su na 22, odnosno 14 godina zatvora zbog njihove uloge u protjerivanju i ubistva Bošnjaka u Ključu 1992. godine. Proglašeni su krivima za učešće u napadu na selo Velagići početkom juna 1992. godine, nakon čega su u obližnjoj školi zatvoreni vojno sposobni muškarci, a najmanje 78 njih je pogubljeno. Ratni komandant VRS-a Ratko Mladić također je osuđen za zločine na području Ključa, uključujući i zločine u Velagićima.

Na mjestu pogubljenja danas se nalazi seosko groblje sa 121 oznakom za žrtve iz Velagića, uključujući i one pronađene u masovnoj grobnici Lanište 2.

Sasina je primarna masovna grobnica koja se nalazi osam kilometara od Sanskog Mosta, grada u sjeverozapadnoj Bosni i Hercegovini. Ekshumacija je sprovedena od 18. do 24. jula 1996. godine a vodili su je Sud u Sanskom Mostu i Državna komisija za razmjenu i nestala lica. Ekshumirano je 65 tijela.

Grobnica se nalazi pored seoskog puta, u blizini katoličke crkve, okružena grmljem i drvećem.

Prema izjavama svjedoka, žrtve pronađene u masovnoj grobnici bili su taoci srpskih paravojnih jedinica u Sanskom Mostu i korišteni su za prisilni rad od strane Vojske Republike Srpske. U noći 20. septembra 1995. godine, pripadnici paravojnih formacija sa autobusom, kamionom i nekoliko automobila odveli su muškarce na lokalitet Sasina, a zatim ih pogubili. Žrtve su bili civili, Bošnjaci i bosanski Hrvati. Najmlađa žrtva je Besim Talić, koji je imao 16 godina.

Grobnica je označena spomen-pločom na kojoj su navedena imena svih žrtava.

U prvostepenoj presudi bivšim šefovima Službe državne bezbednosti Srbije Jovici Stanišiću i Franku Simatoviću, Haški tribunal je zaključio da su 21. septembra 1995. godine ili približno tog datuma pripadnici paravojne jedinice Srpske dobrovoljačke garde čiji je vođa bio Željko Ražnatović Arkan , pritvorili grupu civila nesrpske nacionalnosti iz Sanskog Mosta i prebacili ih u Sasinu, gdje su strijeljali i ubili više od 60 njih.

Tužioci Haškog tribunala teretili su i Arkana za ubistvo 65 civila iz Sanskog Mosta, međutim on je 2000. godine, prije suđenja, ubijen u Beogradu. Pripadnici njegove paravojne jedinice nikada nisu procesuirani za ubistva u Sasini. Do sada je osuđen samo jedan od njih, Boban Arsić, koga je u odsustvu sud u Hrvatskoj proglasio krivim za drugi ratni zločin u ovoj zemlji počinjen 1992. godine.

Redak 1 je primarna masovna grobnica koja se nalazi u kompleksu Rudnika željeza Ljubija, 18 kilometara od Prijedora. Nalazi se na osamljenoj padini, iznad ceste, okružena šumom. Iz grobnice je ekshumirano 74 tijela. Prije rata grobnice su bile otvorene jame unutar rudnika, ali su 1992. godine, prema svjedocima, napunjene zemljom.

Krajem jula 1992. godine oko 120 muškaraca sa područja Miske Glave, među kojima je bilo 15 maloljetnika, prvo je odvedeno u Dom kulture Miska Glava, gdje su, kako je ispričao svjedok, napadnuti, a zatim na obližnji stadion, gdje su tri dana mučeni i zlostavljani. U zatočeništvu je ubijeno deset do 15 zarobljenika, dok su ostali odvedeni u Ljubiju i strijeljani. Samo je nekolicina njih preživjela.

Svjedok Tužilaštva Nermin Karagić je na suđenju komandantu Vojske Republike Srpske (VRS) Ratku Mladiću u Haškom tribunalu rekao da je on tada imao 17 godina i da je preživio jer je jedan major na kraju prekinuo pucnjavu, mada je njegov otac ubijen. “Tada nam je naređeno da leševe odnesemo i utovarimo u autobus”, kazao je Karagić. Uspio je pobjeći iskočivši iz autobusa.

Posmrtni ostaci žrtava pronađeni su i ekshumirani iz masovnih grobnica na lokalitetima Redak 1 i Redak 2, dok je još deset tijela pronađeno na lokalitetu Hozić kamen kod Bosanskog Novog 2016. godine.

Masovna grobnica Redak 1 unutar kompleksa rudnika željeza Ljubija je zapuštena i neoznačena. Lokaliteti Redak 1 i Redak 2, kao i Jakarina Kosa i Tomašica, koji se nalaze u rudniku Ljubija, korišteni su za skrivanje tijela žrtava nesrpske nacionalnosti sa područja Prijedora i Sanskog Mosta.

Tri optužnice su podignute u Bosni i Hercegovini, ali još niko nije osuđen.

Devet bivših pripadnika VRS-a, policije i lokalnog kriznog štaba bosanskih Srba, koji su organizovali odlazak Bošnjaka iz općina u kojima je dominiralo srpsko stanovništvo, optuženo je 2017. godine za učešće u nezakonitom zatočenju oko 120 muškaraca na području Miske Glave. Optuženi su Slobodan Taranjac, Milodrag Glušac, Ranko Babić, Ranko Došenović, Marinko Praštalo, Rade Zekanović, Zdravko Panić, Trivo i Milan Vukić.

Sud Bosne i Hercegovine je 2018. godine potvrdio i optužnicu protiv Milorada Obradovića i Slobodana Kneževića za učešće u progonu bošnjačkih civila krajem jula 1992. godine u svojstvu bivših pripadnika rezervnog sastava policije i vojne policije u Ljubiji kod Prijedora.

U februaru 2022. godine, još dvojica osumnjičenih, Dane Bajić i Miodrag Knežević, optuženi su za zločine protiv čovječnosti nad Bošnjacima i Hrvatima u Prijedoru 1992. godine, uključujući zločine u Miskoj glavi. Nijedan od njih se nije pojavio na sudskom ročištu.

Prijedor je područje s najvećim brojem osuđenih ratnih zločinaca u Bosni i Hercegovini. Ukupno 37 bosanskih Srba proglašeno je krivim za zločine na tom području i osuđeno na ukupno 617 godina zatvora. Međunarodni krivični sud za bivšu Jugoslaviju najvišu kaznu za zločine u Prijedoru – 40 godina zatvora, izrekao je Milomiru Stakiću, ratnom predsjedniku Kriznog štaba općine Prijedor.

Jama Bezdan je primarna masovna grobnica locirana na planini Hrgar, jugoistočno od Bihaća, grada u sjeverozapadnoj Bosni i Hercegovini. Radi se o prirodnoj vertikalnoj pećini, širokoj dva do tri metra i dubokoj 85 metara.

Masovna grobnica je otkrivena nakon što se Ermin Lipović, kriminalistički inspektor bihaćke policije i amaterski penjač i istraživač pećina, sa fotoaparatom i videokamerom spustio u jamu Bezdan u avgustu 1997. godine, snimajući spuštanja u pećinski otvor i karakteristike dna pećine. Iz fotografija i videosnimka dna pečine postalo je jasno da se tu nalaze brojni ljudski skeletni ostaci i ostaci odjeće.

U septembru i oktobru 1997. godine, među slojevima smeća u jami, otkriveni su posmrtni ostaci 83 osobe, od kojih je identifikovano 65. Proces ekshumacije je nekoliko puta obustavljan zbog pronalaska neeksplodiranih naprava ispod smeća i ostataka. Sve su žrtve bili muškarci, starosti između 14 i 65 godina. Najčešći uzrok smrti bili su višestruki hici.

Žrtve su bili Bošnjaci iz Ljutočke doline koje je u julu 1992. godine Vojska Republike Srpske (VRS) držala u zatočeničkom centru u IMT traktorskom servisu u selu Ripač. Prema izjavama svjedoka, ubistva su počinili pripadnici 15. lake pješadijske brigade, vodova vojne policije i lokalne milicije. Žrtve su na ovoj lokaciji odvođene u grupama, pogubljene i bačene u jamu.

Na ovom se lokalitetu danas nalazi spomen-ploča u znak sjećanja na žrtve ubijene u ljeto 1992. godine, dok je jama djelimično zatvorena memorijalnim spomenikom.

Željko Stanarević, bivši vojni policajac 15. lake pješadijske brigade VRS, osuđen je pred Sudom Bosne i Hercegovine na 13 godina zatvora za zločine počinjene na području Bihaća. Sud ga je proglasio krivim za učešće u ubistvima najmanje deset civila bošnjačke nacionalnosti u blizini sela Hrgar. Prema presudi, Stanarević je, sa još šest pripadnika VRS-a, došao u traktorski servis u Ripač, gdje su od 24. juna do prve polovine jula 1992. godine bili zatočeni civili.

Izdvojeno je najmanje deset osoba koje su, zavezanih ruku, kamionom prebačene na lokalitet Hrgar i tu ubijeni.

Za zločin na Hrgaru, u Bosni i Hercegovini na 14 godina zatvora osuđen je još jedan pripadnik VRS-a – Saša Ćurguz. Proglašen je krivim za učešće u ubistvu najmanje 11 zarobljenika iz Ripača i za nečovječno postupanje prema zatočenim Bošnjacima. Prema presudi, Ćurguz je, zajedno sa još šest pripadnika VRS-a, došao u krug IMT traktorskog servisa u Ripaču, gdje je bilo zarobljeno najmanje 55 muškaraca bošnjačke nacionalnosti. Zarobljenici su stavljeni u kamion i odvezeni do ruba jame Bezdan. Jedan od pripadnika VRS-a je odmah ubio najmanje tri zarobljenika, a zatim su dvojca druga bacila tijela u jamu, po nalogu Ćurguza, koji je i lično ubio nekoliko zarobljenika.

U Beogradu je 2021. godine počelo suđenje bivšem pripadniku VRS-a Draganu Dopuđi za navodno ubistvo najmanje četiri zarobljenika kod sela Hrgar, čiji su posmrtni ostaci kasnije pronađeni u jami Bezdan.

Interpol je 2020. godine raspisao ’crvenu potjernicu’ za Gojkom Borjanom, koji je također osumnjičen za ratni zločin na planini Hrgar.

Sudski postupak protiv Nenada Bubala, bivšeg vojnog policajca VRS-a optuženog da je učestvovao u ubistvima najmanje pet civila na planini Hrgar čija su tijela bačena u jamu Bezdan, obustavljen je 2021. godine zbog njegove smrti.